Ankara dışından gelen milletvekillerine kiralık ev olanağı sağlamak amacıyla gerçekleştirilen Kalaba Mebusevleri, 1952 yılında yapımları tamamlanmış ikili-bitişik nizam 26 yapıdan oluşmaktadır. Mahalle planı Mithat Yenen tarafından gerçekleştirilen yerleşimde konut projeleri Haldun Gülerman ve Yüksek Mimar Safiyeddin Bığ tarafından hazırlanmıştır. Temmuz 2013’te yapılan çalışma sonucunda, Kalaba Evleri’nden geriye iki adet ikili-bitişik nizam, üç adet de tek (ikizi yıkılmış) olmak üzere toplam beş adet yapı kaldığı ve bu yapıların yoğunluklu olarak Sanatoryum Caddesi’nin batısında konumlandığı tespit edilmiştir. Bitişik olanlar özgünlüklerini büyük ölçüde korurken, ikizi yıkılıp yerine apartman inşa edilen tek yapılarda değişim gözlemlenmiştir. Yerleşimde ikili-bitişik nizam olarak konumlanan yapılar, yalın cepheleri ve özgün mimari detaylarıyla ön plana çıkmaktadır. İnsan ölçeğinde ele alınan yapılarda payandalı üst kat balkonları özellikle dikkat çekicidir. Pencereleri simetrik bir düzen oluşturan yapıların dış cephesinde kullanılan parmaklıklar, kepenkler ve kapılar bu yapıları çevre yapılardan ayıran özgün mimari elemanlar olarak sıralanabilir. Geniş bir bahçesi bulunan konutlarda, havuz, bank vb. gibi özgün dış mekân elemanları da düşünülmüştür. Aynı plan şemasının her iki yapıda da simetrik olarak uygulanmasıyla tasarlanan konutlarda; kottan kazanılan yarım bodrum kat bulunmaktadır. Konutlar dubleks olarak giriş katta mutfak, tuvalet ve ortak alanlar, üst katta özel alanlar ve banyo yer alacak şekilde planlanmıştır. Konutlara alt katta yer alan tüm mekânların açıldığı bir koridordan girilmekte, kavisli bir merdiven ile üst katta bulunan mekânların açıldığı ikinci bir koridora ulaşılmaktadır. Sabit mobilyaların özenle ele alındığı konutlarda detay çözümler özellikle dikkat çekmektedir. Kalaba Mebusevleri bir dönemin konut politikaları hakkında fikir vermesi, konutların biçimlenme özellikleri ve günümüze ulaşan sınırlı sayıda konut yapıları ile önemli ve özgün bir yerleşim örneğidir.Metin Kütükçü Ali Bey Sokak, 39 numaralı evin sahibi Semiha Kayıket ile yapılan görüşmeye dayandırılarak oluşturulmuştur. Ayrıca aşağıda yer alan kaynaktan yararlanılmıştır.Cengizkan, Ali, (2002), “Bağ Evi’nden Villa’ya: Ankara Keçiören Bağ Evleri ve Kent Konutu Tipolojisinde Dönüşüm”, Modernin Saati, Mimarlar Derneği Yayını, Boyut Yayın Grubu, Ankara, 119-141.
Yerleşimin dosyasına ve projelerine ulaşılamamıştır.1952 (Yapım Yılı)Yerleşim tek tip olarak inşa edilmiş 26 adet bitişik nizam-ikiz konuttan oluşmaktadır.Kütükçü Ali Bey Caddesi No:39: 5415/4Kütükçü Ali Bey Caddesi No:41 (ikiz)Atış Caddesi No:12Gülal Sokak No:4Tekir Sokak No:4Yerleşim tek tip olarak inşaa edilmiş 26 adet bitişik nizam-ikiz konuttan oluşmaktadır. Kütükçü Ali Bey Caddesi No:39'da bulunan ve dosyası incelenen yapı, halen mevcut olan 5 evden biridir. Dosya yazışmalarından 06.09.1957 tarihli yazı ekinde aplikasyon tutanağı sunulduğu, 27.02.1958 tarihinde 2. kez aplikasyon tutanağı sunulduğu anlaşılmaktadır. Ankara Belediyesi İmar Müdürlüğünün 22533 sayılı plan esaslarına göre inşa edilmiştir. Yapı inşa edildiğinde yolla daha doğrudan bir ilişkisi olduğu anlaşılan yapı, hala yol kotundan aşağıdadır. Özgün plan şeması zemin katta salon ve mutfak, üst katta 3 oda ve banyo olarak kurgulanmıştır. Konutun cephe özellikleri açısından (panjurları, giriş kapısı vb.) özgün bir görünümü vardır.İç mekanda kalorifer petek koruyucuları, merdiven dolap ilişkisi yapısal mobilya düzeni açısından konut özel bir örnektir.
Yalçın Erol_Kütükçü Ali Bey Caddesi-41Görüşmeyi Yapanlar: Umut Şumnu, Ece Akay ŞumnuGörüşmeyi Derleyen: Tezcan Karakuş Candan Görüşme Yapılan kişi: Yalçın ErolGörüşmeden Derlenen BilgilerKalaba Mebusevleri 1950'li yıllarda dönemin milletvekileri tarafından kurulan kooperatif yapıları olarak inşaa edilmiştir. O dönemde yaklaşık 50 ev yapılmış ve evler 40.000 TL’ye mal olmuştur. İnönü zamanında yapılan evleri, İnönü yerinde incelemiş ve bu durum fotoğraflanarak dönemsel bir belge olarak ev sahiplerinin albümlerinde yerini almıştır. Görüşme yapılan Yalçın Erol’un babası da milletvekili olduğu için Kalaba Mebusevleri’nde oturmuşlardır. Evlere dair genel bilgisi olan Erol, dönemin tanınmış insanlarının burada oturduğunu ve tam emin olmamakla birlikte Halide Edip Adıvar'ın da bu evlerde ikamet ettiğini ifade etmiştir. Şu anda az sayıda kalan evlerin en karakteristik özelliği yüksek tavanlarıdır. Geleneksel Türk Konutu ile benzerlik gösteren bu karakteristik özelliğin hatırlanması, kullanıcı açısından oldukça önemli bulunduğunun göstergesidir.