Ankara’da en eski konut yerleşim bölgesi olan Altındağ İlçesi, Necatibey Mahallesi’nde, Anafartalar Caddesi üzerinde yer alan Urgancı Abidin Bey Apartmanı Türkiye’de modern konut tarihinde önemli bir yere tekabül eden, sayıları günümüzde hızla azalan bir yapı grubunun temsilcilerindendir. Urgancı Abidin Bey Apartmanı oluşturduğu modern tasarım kurgusu ile erken Cumhuriyet döneminde yabancı mimar eliyle tasarlanan ve günümüze kadar ulaşmış olan örneklerden biridir. Yapı, Türkiye’de önemli kamu yapılarına da imza atmış olan Mimar Robert (Oerley) Örley tarafından tasarlanmış, projeler 1932 yılında onaylanmıştır. Zemin katta yer alan dükkânlarda ve çatı katında yer alan dairede yapılan basit değişikliklerle hazırlanan tadilat projesi ise 1946 yılına tarihlenmektedir. Bodrum kat, zemin kat, iki normal kat ve çatı katından oluşan yapı yığma tuğla tekniğinde inşa edilmiştir. Her katta ikişer dairenin bulunduğu yapıda çatı katı da konut kullanımına dâhildir.

Abidin Bey Apartmanı, inşa edildiği dönemde öne çıkan örneklerden birisi olarak, bu yıllarda Türkiye’de modern konut tasarımı anlayışında yaşanan kırılmalardan birine işaret etmektedir. Yapı temelde iki prizmatik kütlenin üçüncü boyutta kaydırılarak, iç içe geçirilmesi ile oluşturulmuştur. Kaydırılan kütlelerden biri, sokağa cephe veren odaların yansıması olarak yatay bir etki ile vurgulanırken, diğer kütle cephede eşit aralıklarla yerleştirilmiş pencere düzenleri ile vurgulanmış ve yapının en üst katında bu kütlenin geriye çekilmesi ile çatı katı oluşturulmuştur. Yapının Anafartalar Caddesi’ni karşılayan güney cephesi, zemin katında yer alan ve merkeze yerleştirilen ana giriş, etrafında yer alan mağazaların geniş camekânları ile vurgulanarak, üst katlardan ayrılmıştır. Bu cephede pencereler üzerinde ve pencere altlarında yer alan söveler cephe boyunca devam ettirilmiş, pencereler eşit aralıklarla cepheye yerleştirilmiş ve son bölümdeki pencereler düşeyde söve içine alınmıştır. Bitişik nizamda inşa edilen Abidin Bey Apartmanı’nın batı cephesi de benzer bir kurgu ile oluşturulmuştur. Yapı köşede ovalleştirilmiş saçakla sonlandırılmıştır.

Abidin Bey Apartmanı modern tasarım ilkelerini bölgesel planlama özellikleri ile buluşturan bir yapı olarak karşımıza çıkmaktadır. Yapının dairelerinde ortak kullanım alanları ile özel kullanım alanları keskin bir biçimde birbirinden ayrılmamaktadır. Daireler genişçe bir holle tüm birimlerin birbirine bağlandığı bir anlayışla ele alınmışlardır. Yapıda bodrum kat mağaza ve dairelere ait depolara ayrılmışken, zemin kat mağazalara ve bu mağazaların servis mekânlarına, üst katlar ise dairelere ayrılmıştır. Dairelere ana sirkülasyon çekirdeğinin sahanlıklarından ulaşılmaktadır. Tüm dairelerde merkezde yer alan hol, hem dairelere girişi tanımlamakta, hem de tüm birimlere geçişi sağlamaktadır. Dairelerin birbirleri arasında hiyerarşi tanımlanmadan oluşturulan odaları ana caddeyi görecek biçimde güney yönünde konumlandırılırken, ıslak hacimler kuzey yönünde konumlandırılmıştır. Abidin Bey Apartmanı Türkiye’de modern konut düşüncesinin olgunlaşmaya başladığı bir evrede, modern tasarım kurgusunu bölgesel anlayışla harmanlayan, özgün kütle düzeni ve yalın cephe kurgusu ile dönem ürünleri arasında öne çıkan, kamusal mekân üretiminde dönemin önemli tasarımcısı Robert Örley’in tasarladığı az rastlanır bir örnektir.

Abidin Bey Apartmanı dosyasından çıkan projeler ile mevcut yapı karşılaştırıldığında çok fazla benzerlik bulunmasına rağmen, mevcut yapının yönü ile projelerdeki yapının yönünün tutmadığı görülmüştür. Ancak dosya bulgularından yapının bir tadilat geçirmiş olduğunun anlaşılması üzerine yapının değişmiş olması ihtimali nedeniyle yapı çalışmaya dâhil edilmiştir. Mevcut yapı ile ilgili bir çalışma aşağıdaki kaynakta yer almaktadır.
Kefu, Gamze (2001), A Study on Anafartalar Street-Ankara and a Group of Apartment Houses Defining it as a Problem of Conservation. Unpublished Master’s thesis. Ankara: METU